مهم ترین روش های اجرای پروژه ها که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم عبارتند از:
1- امانی
2-درصدی
3-قیمت واحد
4-فهرست بهاء(بدون مصالح یا با مصالح)
5-پیمان مدیریتی(MC)
6-ساخت ، بهره برداری ، انتقال (BOT)
7-خرید و نصب
8-طراحی، خرید (تدارکات) ، اجرا (EPC) یا طرح و ساخت
1- امانی:
در این روش کارفرما با توجه به دارا بون دانش فنی پروژه ،افراد متخصص و ماشین آلات مورد نیاز ،پروژه را بصورت خود اجرا تقبل می کند در این حالت کارفرما معمولاً پروژه را به عملیات کوچکتری تقسیم نموده و بر اساس عقد قراردادهای کوچک ، هر فعالیت را به یک گروه یا نفر از کارگران فنی و اجرایی واگذار نموده و یا با استخدام عده ای کارگر روز مزد و یک نفر معمار یا سر کارگر عملیات را پیش می برد. دراین روش قراردادها بر اساس قیمت واحد یا با مصالح و یا بدون مصالح تنظیم می گردد و در صورتی که قرارداد بدون مصالح باشد تیمی از کارفرما تدارکات و خرید بهترین مصالح از بازار را با اخذ استعلام (حداقل سه فروشنده) انجام میدهد.سرپرستی،نظارت و کنترل کارهای در دست اجرا در این روش به وسیله مهندسین یا تکنسین صورت میگیرد.
2-درصدی:
در این روش کارگاه بدون مصالح یا با مصالح به دست افراد یا شرکت واگذار میشود و دستمزد مجری پس از اتمام کار طبق توافق قبلی بر اساس درصدی از مبلغ مصرف شده (که شامل دستمزد و خرید می باشد) محاسبه و پرداخت میشود.قرارداد این قبیل کارها باید کامل و جامع باشد و نقشه های اجرایی هم قبل از عقد قرارداد مورد بازبینی قرارگرفته و برآورد دقیق احجام و مقادیر ضمیمه قرارداد شود ، نظارت کارفرما بر عملیات اجرایی و مخارج صرف شده می بایست دقیق و مورد اطمینان باشد.
3-قیمت واحد:
در این روش پیمانکار قیمت اجرا پروژه را بر اساس قیمت واحد (به عنوان مثال متر مربعی برای ساختمان ، کیلومتری برای لوله کشی و ..) پیشنهاد می نماید.
4-فهرست بهاء(بدون مصالح یا با مصالح):
در این روش بر اساس قیمت بدست آمده از برآورد احجام کار و ارقام فهرست های بهاء موجود، با شرکت های ذی صلاح قرارداد منعقد می شود.این روش از سال ها قبل تا کنون طبق ضوابط و مقرراتی مدون، اجرا می گردد و به همین لحاظ، تکاملی در زمینه بخشنامه ها و دستور العمل ها پیدا نموده است که این موضوع سبب شده بین مهندسین و شرکت ها تجارب زیادی کسب شود و حتی نرم افزار های کامپیوتری (تکسا ، تدبیر و ..) جهت تهیه صورت وضعیت و دیگر موارد مرتبط در این زمینه ارائه شده است.
5-پیمان مدیریتی(MC):
این روش مخفف دو کلمه Management Contract
در این روش کلیه عملیات اجرایی کار و عقد قرارداد های دست دوم به شخص یا شرکت واجد صلاحیت واگذار می شود و درصدی برای طرف قرارداد به عنوان دستمزد در نظر گفته می شود.
6-ساخت ، بهره برداری ، انتقال (BOT):
این روش مخفف سه کلمه Build ،Operate،Transfer l می باشد.
این روش از جمله جدیدترین پیمان های تامین مالی می باشد که یک پیمانکار مسئولیت طراحی ، اجرا و تامین مالی پروژه را داشته و برای مدت مشخصی پس از پایان اجرا، از آن تاسیسات بهره برداری کرده و پس از اتمام مدت قرارداد تاسیسات را به کارفرما منتقل می نماید.
7-خرید و نصب:
این روش بیشتر برای اجرای انبارها ، راه اندازی دستگاه های بزرگ صنعتی و موتورخانه ها و دیگر پروزه های صنعتی قابل اجرا است
در این روش طی دو قرار جداگانه با عنوان های “تهیه و خرید تجهیزات ” و سپس “نصب تجهیزات” پروژه اجرا می شود که نصب تجهیزات می تواند توسط همان فروشنده یا عوامل وی یا طی قرارداد جداگانه ای با شرکت دیگری صورت می گیرد.
8-طرح و ساخت (EPC):
این روش مخفف سه کلمه Engineering ،Procurement ،Construction به معنی مهندسی ،تدارکات و اجرا می باشد.
پروژه EPC پروژه ای است که در آن پس از اینکه کارفرما با یک شرکت مشاور، طرح اولیه(پایه) خود را به عنوان پروژه هدف طراحی نمود ، با برگزاری مناقصه،انجام سه فاز اساسی پروژه یعنی طراحی تفصیلی، انجام خرید های لازم برای تامین تجهیزات پروژه و انجام فاز اجرا به برنده مناقصه واگذار می نماید.
